Het voorkooprecht of recht van voorkoop is een recht dat de houder ervan in staat stelt om een gebouw of grond die verkocht wordt, bij voorrang te kopen, voor dezelfde prijs en onder dezelfde voorwaarden als een andere kandidaat-koper zou doen.
Een voorkooprecht kan bij wet bepaald zijn, zoals bijvoorbeeld voor pachters die altijd een voorkooprecht hebben op de grond die ze pachten, maar kan ook conventioneel bepaald zijn tussen partijen onderling.
Bij verkoop van een onroerend goed wordt altijd nagegaan of er geen voorkooprecht op het goed rust. In praktijk gaat dit meestal om voorkooprechten met de Vlaamse overheid of lokale overheden als begunstigde. Het recht van voorkoop is in dat geval een instrument om een opdracht van openbaar nut te kunnen realiseren, zoals bijvoorbeeld woonbeleid of natuurbehoud.
Op de website van Geopunt kan je een kaart raadplegen met gebieden waar een Vlaams voorkooprecht geldt. Meestal zal de vastgoedmakelaar of tussenkomende notaris een opzoeking doen via het e-voorkooploket, waarop men meteen alle geldende voorkooprechten kan zien.
Wat als er een voorkooprecht rust op het pand dat je wil verkopen? Je sluit de verkoopovereenkomst met je kandidaat-koper dan onder opschortende voorwaarde van het niet uitoefenen van het voorkooprecht. Vervolgens zal de notaris het recht van voorkoop aanbieden aan de begunstigde, die al dan niet kan aanvaarden. Wenst hij van zijn recht gebruik te maken, zal het onroerend goed aan dezelfde prijs en onder dezelfde voorwaarden aan de begunstigde verkocht worden. Maakt de begunstigde geen gebruik van zijn voorkooprecht, dan zal er verkocht worden aan de oorspronkelijke kandidaat-koper.
Als je als kandidaat-koper geïnteresseerd bent in een woning waarop een recht van voorkoop rust, zal je dus even moeten afwachten of de begunstigde er gebruik wil van maken. Je hoeft je echter geen grote zorgen te maken: slechts een kleine